Genel bilgiler

Her büyüyen çocukta görülebilmekle birlikte sporcularda daha fazla görülür. 3 ayrı ortopedist tarafından eş zamanda tanımlanan bu durum bir apofizittir. Apofizler, eklem üzerinde hareketi sağlayan kas-tendonun kemiğe yapıştığı yeri ana kemiğin ana kısmına bağlayan kıkırdaktan oluşan büyüme plağıdır. Apofizlerin hasarlanması durumuna da Apofizit denir. Quadriseps kas – tendon kompleksi patella üzerinden geçerek tuberositas tibia apofizine yapışarak dize ekstansiyon yaptırır.

Oluş mekanizması

Aşırıya kaçan düzeyde alt ekstremiteyi ilgilendiren spor yapılması en başta gelen etkendir. Sıçrama ve şut atma özellikle Quadriseps mekanizmasına yüklenir. Özellikle bazı kişilerde olmasının altında da o kişinin biyomekanik yapısının özellikleri yattığı düşünülmektedir. İlgili eklem çevresi fasya gerginliğinin bu tablonun gelişiminde rolü olduğu düşünülmektedir. Özellikle alt ekstremite söz konusu olduğunda tekrarlayan zıplama ve koşma gerektiren sporların tümünde sürekli olarak apofize yüklenme olduğundan enflamasyon meydana gelir. Özellikle sert zeminde spor yapılması ve uygunsuz ayakkabı kullanımı tabloyu şiddetlendirir.

Belirtiler

Hastaların diz önünde ağrılı ve hassas bir şişlik vardır. Quadriseps kasının aşırı çalıştığı durumlarda, merdiven inip çıkmalarda ve çömelme hareketi ile birlikte artar ve bazı durumlarda ağrı sürekli hissedilir.

Tanı

Fizik muayene tanıda çok önemlidir, sorun olan yerin tam üzerinde ağrı ve şişlik vardır. Direkt grafilerde apofizde kemik parçalanmasına rastlanabilir.

Tedavi

Tedavide prensip sporcunun ağrı hissetmeyeceği en yüksek düzeyde aktivitesini sürdürmesidir. Önceden tespit edilmiş uzun istirahat veya spor yasakları yerine aralıklı kontrollerle kademeli olarak aktivite düzeyi arttırılır. Yürüyüş, koşu, sıçramaya izin ve serbest hareket şeklinde kademelendirme hemen hemen her spora uygulanabilir bir şablondur. Eğer çocuk sporcunun önerilere uyumu sağlanırsa herhangi bir ilaç veya tıbbi müdahale gerekmeksizin yakınmalar giderilir. Ancak önerilere uyulmaması durumunda apofizin ayrılma riski olabileceğinden takip süresince immobilize etmek gerekebilir.

0 Hiç ağrı yok

2 Sadece parmak ile sert bastırınca ağrı

4 Sadece müsabaka / antreman sırasında ağrı

5 Müsabaka / antreman sonrasında devam eden ancak yatınca geçen ağrı

6 Müsabaka / antreman sonrası sabaha sarkan ağrı

8 Sürekli hareket ile ağrı

10 Sürekli ağrı

İyileşme süreci

Akut ağrılı dönem yaklaşık 2 – 3 hafta içinde geçer. Rahatsızlık büyük çoğunlukla apofiz plaklarının kapanması ile tamamen düzelir. Bazı durumlarda kemik parçası kalabilir ve semptomatik olabilmektedir.

Önleme

Sporcular, aileleri ve antrenörler antreman programları, müsabaka zamanlamaları ve en önemlisi dinlenme süreleri konusunda ayrıntılı olarak bilgilendirilmelidir. Risk faktörleri ortaya konulmalıdır. Büyüme sırasında görülen agonist / antagonist kas dengesizlikleri, büyüme kıkırdağının mikrotravmalara karşı yetersiz direnci, anatomik dizilim bozuklukları ve hormonal durum içsel faktörleri oluştururken uygun olmayan ekipman, psikolojik çevresel baskı, yanlış teknik ve yetersiz dinlenme / beslenme dışsal faktörleri oluşturur.