Genel bilgiler
Ön çapraz bağ yaralanmalarına sıklıkla rastlanılmasına rağmen arka çapraz bağ (PCL)
yaralanmalarına o kadar sıklıkla rastlanılmaz. Arka çapraz bağ, ön çapraz bağ fonksiyonunun
tersine tibianın arkaya kaymasını engeller. Anatomik olarak tibia’nın üstünde ve diz
ekleminin arka kısmında yer alır. Arka çapraz bağın kopması veya görevini görememesi
durumunda tibia sürekli olarak arkaya kaçar ve eklem kıkırdağı üzerinde aşındırıcı etki
gösterir.

Oluş mekanizması
Arka çapraz bağ çok güçlü bir bağdır. Yırtılabilmesi veya kopabilmesi için çok yüksek
düzeyde bir yüklenme gereklidir. En tipik sportif yaralanma biçimi, futbol kalecisinin karşıdan
gelen topu yakaladıktan sonra dizleri bükük olarak yere düşmesidir. Araçiçi trafik kazalarında
tibiaya karşıdan gelen darbelerde tibia güçlü bir şekilde arkaya doğru itilir ve arka çapraz bağ
kopar.

Belirtiler
Darbeyi takiben şiddetli ağrı ve diz içerisinde hızla gelişen şişlik gözlenir. Yaralanmaya
maruz kalan kişi yürümekte güçlük çeker, dizini hareket ettiremez ve dizinde boşluk hissi
gelişir.

Tanı
Yaralanmanın şiddetini değerlendirebilmek için detaylı öykü almak gerekir, darbe
hakkında yeterince bilgi sahibi olmak ve ayrıntılı muayene etmek gereklidir. Muayene
sırasında tibianın arkaya doğru sarkması arka çapraz bağ yaralanmasının en tipik bulgusudur.
Arka çapraz bağ yaralanmalarına diğer bağlar da eşlik edebilir. Bağ koparken kemikten bir
parça da almışsa direk grafide görülür. Çoğu zaman manyetik rezonans görüntüleme ile kesin
tanı konur.

Tedavi
Eğer arka çapraz bağ tek başına zedelenmişse 3. derece olsa bile doğru konservatif
tedaviyle mükemmel sonuçlar elde edilir. Ancak arka çapraz bağ ile birlikte başka bir bağ da
zedelenmişse cerrahi gerekebilir. Darbe anında damar sinir de yaralanmışsa cerrahi
kaçınılmazdır.

Konservatif tedavi:
Tedavi yaralanmanın şiddetine göre belirlenir. Eğer 1. dereceden bir yaralanma varsa
tedavi istirahat-buz-elastik bandaj-yükseğe kaldırma dır. İlk yaralanma ile birlikte ağrı kesici
ve ödem giderici ilaçlar hastayı rahatlatacaktır. Dizdeki şişme ve ödem gittikten sonra eklem
hareketlerini arttırmak ve sonrasında da özellikle quadriseps kasını güçlendirmek gereklidir.

Cerrahi tedavi:
Eğer arka çapraz bağ kemikten bir parça koparmışsa veya aynı zamanda başka bir bağ
yaralanması da varsa cerrahi tedavi gerekir. Arka çapraz bağın ucuca dikilmesi istenen
sonucu vermeyecektir, bu nedenle mutlaka başka bir doku ile arka çapraz bağ yenilenmelidir.

Rehabilitasyon
Rehabilitasyonun ilk amacı eklem hareket açıklığını tam olarak sağlamaktır. Genel
olarak diz çevresi kasların güçlü olması gerekir, quadriseps kasının ise arka çapraz bağ
yetersizliklerinde özel bir yeri vardır. Arka çapraz bağ yaralanmalarında arkaya sarkan tibia
kemiğini quadriseps kası öne doğru çeker.

İyileşme süreci
Tek başına arka çapraz bağ yaralandığında konservatif tedavi ile sahaya dönüş 6 – 12
hafta civarındadır. Cerrahi uygulandığında ise 6 aya kadar uzayabilir.

Önleme
Arka çapraz bağ sorunları travmatiktir, genel yaralanma önleme prensipleri dışında
yapılabilecek bir şey yoktur.